Milet ... Milet Thales'in felsefe ve bilimi Batı Anadolu'da başlattığı İyonya şehridir.Thales
felsefe ve bilimi başlatmış ama insanlar bilginin pratik faydaları yanında sadece gerçek
uğrunda bir yığın sorularla boğuşmaya başlamışlardır.
Thales'in kafasındaki ilk soru dünyaya dairdi . '' Dünyanın ana maddesi neydi ; bu düzen nasıl
kurulmuştu ; nasıl korunuyordu ve dünya nereye gidiyordu ?''
ilim ve fikir dünyası , Thales 'in teorilerinin çok üstüne çıkmıştır . Ancak bu , Thales'in öncülük
şerefine gölge düşürmez.
Thales yalnızca karanlıklara gömülmüş , bilimsel araştırma yapan bir insan değildi.
Gerektiğinde zekasını pratik yarar için de kullanmasını bilmiştir. Nitekim Mısır Piramitlerinin
boyunu ilk kez ölçen odur.
Piramitlerin boyunu ölçmek insanlığa ne katkı sağlamış ? Matematik ile uğraşanlar bu soruya
çok değerli yanıtlar veriyordur herhalde.
Bunu nasıl yapmış biliyoruz ama bunu yapmak aklına nereden gelmiş her zaman merak
edeceğim...
piramitlerin gölgesini ölçtürmüş ve böylece piramitlerin yüzlerce yıl ölçülemeyen
boylarını ölçmüştü. Uzamsal - mekansal zekanın da harika bir örneğidir aynı zamanda.
Yine , filozofların paraya pula itibar etmemelerine rağmen , bir filozofun , aklını para
kazanmaya odakladığında kolayca zengin olabileceğini göstermek için Milet 'in yağhanelerini
kiralamış ve gerçekten de çok para kazanmıştı. Sonra da hemşerilerine ''Sırf sizin , istesem bile
para kazanamayacağımı söylemenizden dolayı bu işe giriştim.'' diyerek , kazandığı parayı fakir
fukaraya dağıtmıştı . Bu tavrıyla aynı zamanda , filozofların tutkularının dünyalık olmadığını
da göstermiş oluyordu.
Ünlü bilgin her şeyin temel maddesi olarak suyu alıyor ve onda , yaratıcının gücünün ,
mıknatısı çekme gücü gibi hayat gücünün bulunduğunu düşünüyordu. Başta Herakleitos olmak
üzere kendisinden gelen feylesoflar temel madde olarak ateşi düşünmüşlerdir. Thales'e göre
depremler , üzerinde yeryüzünün gemi gibi yüzdüğü suyun kımıldamasıyla olmaktadır.
Thales , aynı zamanda bir astronomdur. Lidya Kralı Alyattes ile Med hükümdarı Cyaxares
arasındaki savaşın en hareketli anında ( Hz. İsa' dan önce 585 yılının 28 Mayısı ) güneş
tutulmuş ve Herodotos'un deyimiyle gün geceye dönmüştü. İki taraf da bunu tanrıların bir
işareti sayarak savaşı bıraktılar. Oysa Milet'li Thales , bunu tam bir yıl önceden hesaplayarak
İyonya'lılara duyurmuştu.
Milet'linin gökyüzü bilgisini geniş ölçüde Mısır' dan aldığını söyleyenler vardır. Ama o , o
zamana kadar Anadolu' da birikmiş bilgilerle Mısır' da gördüklerini kafasında yoğurarak ,
çağı için inanılması zor buluşlar ortaya koymuştu.
Thales aynı zamanda büyük bir matematikçi ve geometriciydi . Bir dairenin çapla iki eşit
parçaya ayrıldığını ilk olarak o söylemiştir. Birbirini kesen iki doğruda , ters açıların eşit
olduğu teorisini bulan odur. Denizdeki gemiler arasındaki uzaklığı kıyıdan ölçen de yine
Thales'tir.
SÖZLERİ :
* Kefaletin yoldaşı felakettir
* Kötü yoldan zengin olma
* Babadan kötü şey kapma
* Ana babana ne gibi yardımlarda bulunmuşsan , yaşlandığında kendin de öylelerini bekle.
*İşsiz güçsüzlük acınacak bir durumdur.
* Ölçülü ol.
* Kıskançlığı celp etmemek için saadetini gizle , acınmayı celp etmeyecek şekilde hareket et.
* Aşırılık bir kötülüktür.
* En çok layık olanı öğren ve öğret .
Bu derinlikteki cümlelerin bir bilim adamının dudaklarından dökülmüş olması ne hayranlık
verici . İster istemez şu soru da geliyor insanın aklına ilim mi bilime tabi yoksa bilim mi ?
NOT : Sayın Cevdet Kılıç'ın hazırladığı BİLGELİK HİKAYELERİ Kitabından Alıntılar Yapılmıştır .Sayfa 27-30
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder